Omschrijving

Honing is een complexe mengeling van vooral glucose en fructose.

Indicaties

Vochtige wonden; chronische wonden; brandwonden; diepe wonden; decubitus; ulcera

Contra-indicaties

Allergieën op onzuiverheden

Eigenschappen

De antibacteriële effecten van honing zijn zowel fysisch als chemisch. Honing heeft een zeer hoge osmotische druk en trekt water aan van andere bronnen zoals weefsels en bacteriën. Wanneer het water uit de bacterie getrokken wordt, doodt het hem. De antibacteriële eigenschappen van honing werden vergeleken met deze van suiker oplossingen, met gelijkaardige osmotische drukken. Men kwam tot de bevinding dat gesatureerde suikeroplossingen minder antibacteriële activiteit vertoonden dan natuurlijke honing, wat betekent dat er meer gebeurt dan het wegtrekken van water uit de bacterie.
Vanuit een chemisch standpunt bevat honing een aantal ingrediënten die een antibacteriële activiteit bezitten.
Eén van deze ingrediënten is het bijzondere enzym glucose oxidase genoemd. Dit enzym produceert hydrogeen peroxide, wat de bacterie doodt wanneer het afgebroken wordt om oxygeen radicalen te vormen. De hoeveelheid hydrogeen peroxide dat geproduceerd wordt, is niet voldoende om weefsels te beschadigen.

Honing bezit eveneens niet-peroxide ingrediënten die antibacterieel zijn. De aanwezigheid van zulke ingrediënten werd bevestigd door honing te behandelen met catalase, om het hydrogeen peroxide te verwijderen. Men kwam tot de bevinding dat er nog overblijvende antibacteriële activiteit is. Veel van deze specifieke ingrediënten in honing, die verantwoordelijk zijn voor het behouden van antibacteriële activiteit, werden nog niet geïdentificeerd.
Eén is geïdentificeerd als propolis, een materiaal gebruikt door de bijen om hun bijenkorf te herstellen. Propolis vertoonde een antibacteriële substantie te bezitten, galangine genoemd, welke gebruikt werd voor voedselbewaring.

Het is belangrijk om te weten dat honing een erg veranderlijk materiaal is zoals de meeste plant afkomstige producten. De chemische samenstelling van honing hangt af van de verschillende types bloemen van dewelke het gemaakt is. Antibacterieel effect verschilt daarom tussen de verschillende types van honing.
Hoewel het onwaarschijnlijk zou zijn dat sporen en bacteriën in de wonde zouden groeien, is het geweten dat ze kunnen overleven in de honing. Als de waterinhoud van de honing gestegen is (door het vocht aangetrokken uit de wonde), kunnen de sporen of bacteriën dan prolifereren in de wonde. Sterilisatie van de honing door warmte behandeling of filtratie kan de bacteriën vernietigen, maar het vernietigt eveneens antibacteriële ingrediënten en de infiltratie is onpraktisch omdat de honing te viskeus is. Alhoewel, er werd aangetoond dat sterilisatie met gamma stralen de antibacteriële activiteit behoudt.
De geurbestrijding van de offensieve geur van wonden is een verwachte consequentie van de antibacteriële werking van honing. De slechte geur is te wijten aan ammoniak, aminen en zwavel componenten, dewelke geproduceerd worden in het serum wanneer geïnfecteerde bacteriën, aminozuren metaboliseren van proteïnen en door het necrotisch weefsel in een wonde. De snelheid van de geurbestrijdende actie van honing is waarschijnlijk te wijten aan de voorziening van een rijke bron van glucose, dewelke wordt gebruikt door de geïnfecteerde bacterie met meer voorkeur voor de glucose dan voor aminozuren, wat resulteert in de productie van melkzuur in de plaats van slechtgeurende componenten.

De debriderende actie van honing is nog niet verklaard. Het kan eenvoudig weg een resultaat zijn van de vochtige omgeving waarin de wonde heelt, dat gecreëerd is door het honing verband. Een andere mogelijkheid is een enzymatisch debriderend proces. Er zijn geen verslagen dat honing een proteolytische activiteit zou hebben, maar de debriderende actie kan te wijten zijn aan de activatie van proteasen in het wondweefsel door hydrogeenperoxide dat ontstaan door het honingverband. Het werd gerapporteerd dat metalloproteasen geactiveerd kunnen worden door oxidatie, en de inhibitoren van serineproteasen kunnen gedeactiveerd worden door oxidatie.
Histologische studies gebruikt in experimentele wonden bij dieren, toonden aan dat honing een anti-inflammatoire invloed heeft, zelfs wanneer er geen infectie aanwezig is, door de reductie van een aantal inflammatoire cellen die infiltreren in het wondweefsel. Dit bevestigt de klinische observaties van reductie in inflammatie, oedeem en exudatie wanneer honing op de wonde werd gebruikt. Deze anti-inflammatoire invloed kan geassocieerd worden met de anti-oxidante inhoud van honing, dewelke gevonden werd op een significant niveau wanneer geprobeerd werd met de capaciteit van de honing de vrije radicalen te verwijderen.
Oxigeen radicalen zijn betrokken bij de verschillende aspecten van de inflammatie en de applicatie van anti-oxidantia bij brandwonden vertoonden een vermindering van de inflammatie.
Honing bevordert de vorming van gezond granulatieweefsel en epithelialisatie, zoals aangetoond in histologische dierenstudies.
Dit kan te wijten zijn aan de generatie van hydrogeen peroxide, lage niveaus stimuleren angiogenese en de groei van fibroblasten. Gestegen angiogenese zal meer oxygeen voorzien, wat een limiterende factor is voor weefsel regeneratie.
Verzuring van de wonde kan ook verantwoordelijk zijn. Honing heeft een pH van 3 tot 4 en topische verzuring is aangetoond om de heling te bevorderen doordat er meer oxygeen kan vrijgezet worden door hemoglobine. Het werd ook gesuggereerd dat gedaalde turgor, door de applicatie, resulteert in een stijging van de weefseloxygenatie. De reductie in hydrostatische druk in het interstitieel vocht, resulterend door het anti-inflammatoire zuur, laat toe de circulatie in de weefsels te verbeteren.
Een andere theorie is dat de voedende inhoud van honing de groei zou stimuleren, het heeft een wijde reeks van aminozuren, vitaminen en spoorelementen, als aanvulling bij de brede hoeveelheden van gelijkaardige suikers. Studies bij dieren en mensen hebben aangetoond een associatie te hebben tussen topische applicatie van voeding in de wonde en het gestegen groei- en granulatie weefsel.

Aandachtspunten

• Verminderde kosten van verbandmateriaal en antibacteriële middelen.
• Snellere heling
• Het voorkomen van heelkundig verwijderen
• Het voorkomen van skin grafting
• Gemakkelijkheid in gebruik, laat toe de patiënt zijn eigen wondverzorging thuis uit te voeren, wat de verpleegkosten doen verminderen.